|
|
شنبه 12 آبان 1403
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل در ایران
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران در ژوئيه ۲۰۰۴ مطابق با فروردین ۱۹۹۹ در پی امضای یادداشت تفاهم بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تأسیس شد.
اولین برنامه راهبردی2010-2005 دفتر با هدف مساعدت فنی به کشور ایران در زمینه کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر و حاکمیت قانون، در سال 2005 تدوین و ابلاغ شد.
بـرنـامه مساعدت فنی در زمينه مواد مخدر و جرم، شامل سه بخش بود:
(۱) کاهش عرضه مواد - كمك به دولت در زمینه کاهش قاچاق به داخل، خارج و یا از طریق ایران؛
(۲) کاهش تقاضای مواد - همکاری و توسعه اقدامات پیشگیرانه، درمان و بازتوانی در زمینه سوءمصرف و ایدز؛
(۳) حاکمیت قانون - ارتقاي حاکمیت قانون از طریق تقویت اقدامات پیشگیرانه از جرم و ایجاد معاضدت قضایی.
بخش عدالت کیفری و پیشگیری از جرم دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، تعدادی کارگاه، سمینار و سفرهای تحقیقاتی و آموزشی را در زمینه جرایم سازمان‌یافته، پولشویی و معاضدت قضایی ترتیب داده است.
علاوه بر این امکان حضور در کنفرانس‌ها و نشست‌های بین‌المللی را با هدف مشخص نمودن عرصه‌های جدید مورد نظر که مستقیماً با جرایم سازمان‌یافته فراملی، پولشویی و معاضدت قضایی در ارتباط است، تسهیل می‌کند.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، در روند تأسیس واحد اطلاعات مالی مساعدت فنی نموده و امکان مبارزه با پولشویی و حمایت مالی تروریسم را فراهم کرده است.
فعالیت‌های دفتر در ایران
از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد دو پروژه را با هدف مساعدت در تحقق اهداف دومین طرح اصلاح قضایی ایران در سال‌های (۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹) آغاز کرد؛ طرحی که با همکاری قوه قضاییه ایران تنظیم شد.
طی نشستی که در جولای ۲۰۰۴ با حمایت دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد برگزار شد، فرصت یادگیری از تجارب اصلاحات قضایی کشور سنگاپور برای قضات ارشد ایرانی فراهم شد.
سال بعد سفری مطالعاتی به ستاد مرکزی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد انجام گرفت که طی آن سفر مقامات قضایی عالی‌رتبه و سیاست‌گذاران حقوقی با ساختار و فعالیت‌های اجرایی دفتر آشنا شدند و پس از آن کارگاه آموزشی نیز در مورد بهترین فعالیت‌های بین‌المللی صورت‌گرفته در رابطه با مدیریت و یکپارچگی قضایی با حضور ۳۵ تن از کارمندان عالی‌رتبه قضایی ایران برگزار شد.
در جهت ارتقای دسترسی عموم به اطلاعات، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به تأسیس"مرکز ۱۲۹" مرکز تلفنی مشاوره حقوقی که به‌صورت رایگان در اختیار عموم مردم است، کمک کرد. این مرکز از سال ۲۰۰۵ آغاز به کار نموده و به طور متوسط پاسخ‌گوی حدود یک میلیون نفر در سال است. در جهت بهبود خودكارسازي سیستم قضایی، چهار تحقیق تطبیقی در مورد جایگاه قانون با هدف شناسایی راه‌های قانونی برای ایجاد شبکه سامانه دادگاه الکترونیک انجام گرفت.
کمک به الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با فساد
فعالیت‌های مبارزه با فساد از سال ۲۰۰۶ با ارزیابی جایگاه ابتکارات مبارزه با فساد و نقش قوه قضاییه آغاز شد. نتیجه آن تنظیم راهبرد پیشگیری و مبارزه با فساد در جمهوری اسلامی ایران بود که در پی آن در سال ۲۰۰۷، پروژه دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد با هدف افزایش ظرفیت جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، پولشویی و ارتقای معاضدت قضایی آغاز و برای تصویب ابزارهای مهم حقوقی بین‌المللی در زمینه جرایم سازمان‌یافته و پولشویی، با کمک این دفتر، ایران در سال ۲۰۰۸ به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد UNCAC ملحق شد.
برنامه‌های آموزشی
در سال ۲۰۰۷ دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، سمینارها و کارگاه‌هایی را در جهت آشنایی مقامات ایرانی با اهداف و محتوای کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، برگزار کرد. در پی آن اولویت‌هایی چون محافظت از شهود، قاچاق و خریدوفروش غیرقانونی آثار هنری و عتیقه‌جات جهت الحاق به کمیسیون تعیین شد.
در سال ۲۰۰۷، کنفرانس بین‌المللی در رابطه با کاهش استفاده از حبس با هدف ارتقای جایگزین‌های زندان با حضور نمایندگانی از سازمان زندان‌ها، قوه قضاییه و سازمان‌های غیردولتی فعال در سیستم زندان‌ها، در تهران برگزار شد.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد با همکاری یونیسف کارگاه‌های تخصصی را در سال ۲۰۰۸ در رابطه با ایجاد نظام اطلاعات عدالت کیفری نوجوانان نیز برگزار کرد. این ابتکارات با ترجمه و توزیع خلاصه‌ای از معیارهای سازمان ملل و استانداردهای پیشگیری از جرم و عدالت کیفری و دیگر مطالب مرجع در زمینه ابزارهای حقوقی بین‌المللی و بهترین عملکردها تکمیل شد.
متعاقباً در سال ۲۰۰۸ اطلاعات و فناوری ارتباطات و آموزش لازم جهت تأسیس دادگاه الکترونیک در تهران به‌صورت آزمایشی فراهم شد.
مساعدت در تشکیل واحد اطلاعات مالی ایران
در ژانویه ۲۰۰۸ لایحه مبارزه با پولشویی در مجلس ایران تصویب شد. در سپتامبر ۲۰۰۹ جمهوری اسلامی ایران موفق به تأسیس مرکز آموزشی رایانه‌ای در زمینه پولشویی و تأمین مالی تروریسم، مبتنی بر نرم‌افزار دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد شد. وظیفه اصلی این مرکز آموزش کلیه کارآموزان در بخش‌های دولتی و خصوصی بود. در سال ۲۰۱۰ طی سه واحد درسی ارائه شده ۵۰ مسئول از جمله مدیران بانک مرکزی تحت آموزش قرار گرفتند.
در دسامبر ۲۰۰۹، آیین‌نامه مبارزه با پولشویی رسماً ابلاغ شد و در فوریه ۲۰۱۰، واحد اطلاعات مالی ایران با مساعدت فنی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تأسیس و مرکز آموزشی مذکور به آن ملحق شد. آغاز به کار واحد اطلاعات مالی از دستاوردهای برجسته به شمار می‌آید. نمایندگان عالی‌رتبه‌ای از قوه قضاییه، وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت اطلاعات، بانک مرکزی و هیئت‌های دیپلماتیک در این رخداد شرکت کردند.
برنامه ارتقای همکاری‌های بین‌المللی
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد و واحد اطلاعات مالی ایران در ژانویه ۲۰۱۰ برنامه‌ای را جهت ارتقای همکاری‌های بین‌المللی با آژانس‌های همتای در دیگر کشورها آغاز کردند.
یادداشت تفاهمی با ارمنستان در می سال ۲۰۱۰ به امضاء رسید. در جولای ۲۰۱۰ دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به برگزاری اولین نشست سه‌جانبه میان نمایندگان واحد اطلاعات مالی افغانستان، ایران و پاکستان مساعدت کرد. تبادل نظرات انجام‌گرفته بسیار امیدوارکننده بوده و عرصه جدیدی از همکاری‌ها را میان قوه قضاییه افغانستان، ایران و پاکستان فراهم شد. این نشست مبانی همکاری‌های اجرایی در زمینه مبارزه با جریان پول‌های غیرقانونی، تولید و قاچاق مواد مخدر و برای امضاء توافق‌نامه‌های همکاری در مورد تمامی ابعاد اطلاعات مالی و سفرهایی در سطوح فنی را تبیین کرد.
در سفر به ایتالیا، بازدیدکنندگان در مورد معاضدت قضایی در رابطه با جرایم سازمان‌یافته آموزش دیدند و در سفر تایلند به مسائل مربوط به مواد مخدر بیشتر تأکید شد؛ سفر به اتریش در خصوص همکاری‌های کشورهای اروپایی و ارتباط آنها با قوانین اسلامی بود.
در فوریه ۲۰۱۰، دوره آموزشی پیرامون عملکرد، مدیریت و ابزار معاضدت قضایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد که در واحد اطلاعات مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد در دفتر مرکزی دفتر در وین برگزار شد. نهایتاً با مساعدت دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، جمهوری اسلامی ایران توانست توافق‌نامه‌ای را که از مدت‌ها پیش در زمینه معاضدت قضایی با ایتالیا صورت‌گرفته بود، مجدداً احیاء نماید. این در حالی بود که در ۱۰ آگوست ۲۰۱۰ یادداشت تفاهمی هم در زمینه مسائل قضایی با تایلند امضاء شده بود.
برنامه‌های مشارکت کشوری
سند برنامه مشارکت کشوری دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (۲۰۱5-۲۰۱9) حاوی دامنه راهبردی فعالیت‌ها، همکاری و شراکت دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵ تدوین و تا پایان سال ۲۰۲۲ تمدید شد.
آخرین برنامه مشارکت کشوری UNODC در جمهوری اسلامی ایران (2026-2023) چهارچوب راهبرد جامع مشارکت فنی، کمک مالی و همکاری برای حمایت از سیاست‌ها، اقدامات و تلاش‌های سازمان ملل را مشخص می‌کند.
این برنامه در زمینه پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر، جرم و جنایت و فساد، کمک‌های فنی پایدار و با کیفیت را به مقامات، سازمان‌های غیردولتی (NGO)، سازمان‌های جامعه مدنی (CSOs)و دانشگاه‌های ایران ارائه می‌کند.
این برنامه ضمن در نظر گرفتن دستاوردهای گذشته تحت برنامه مشارکت کشوری قبلی (2022-۲۰15) و اهمیت حفظ نتایج به‌دست‌آمده در این دوره، از پاسخ‌های ملی به چالش‌های مبرم مواد مخدر و جرم و جنایت در کشور حمایت و آنها را تقویت خواهد کرد.
دفتر سازمان ملل, دفتر سازمان ملل در ایران, دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل, سازمان ملل پولشویی
|